Dentawyanjana
saking tembung Denta = untu, wyanjana = aksara; dentawyanjana salugunipun ateges
aksara untu, lan limrahipun dipuntegesi carakan. Namung dentawyanjana lajeng dipuntegesi
urut-urutanipun aksara Jawa wiwit saking (ha) dumugi (nga), ingkang cacahipun
sedaya wonten 20 (kalih dasa), inggih menika :
HA NA CA RA KA |
DA TA SA WA LA |
PA DHA JA YA NYA |
MA GA BA THA NGA |
Tuladha
:
TULADHANIPUN DENTAWYANJANA |
Nulis huruf jawa menika boten ngginaaken spasi antawis tembung kaliyan tembung sanesipun. Panggonan tulisan huruf jawa menika ing kertas ingkang wonten garis, kudu nulis sangisoripun garis menika. Kaidah kasebat boten sami kaliyan kertas ingkang boten wonten garisipun.
Ing
daerah ngginaaken dialek “O” menika miring nanging dipuntulis kangge huruf jawa
menika jejeg. Tulisan huruf jawa menika dipuntrepaken kaliyan basa dialek “A”,
jejeg.
Tuladha
:
Perangkatipun huruf jawa menika dentawyanjan, pasangan, sandhangan, pada, angka, huruf murda, huruf rekaan, huruf swara.
Aksara
ingkang cacahipun 20 (kalih dasa) ing nginggil menika ingkang tasih wetah
dipunwastani aksara legena (legna), tegesipun aksara ingkang tasih wuda, dereng
mawi sandhangan. Wondene aksara ingkang wonten ngandhapipun utawi sisih
tengenipun dipunwastani aksara pasangan.
A. Pasangan
Pasangan
aksara Jawi utawi dentawyanjana menika wujudipun wonten 6 (nenem), inggih
menika :
1. Aksara
wetah, cacahipun wonten 4 (sekawan), inggih menika :
RA YA GA NGA |
Kaserat wonten
sangandhapipun aksara ingkang dipunpasangi boten dipun-gandheng.
Tuladha :
2. Aksara tugelan ingkang dipunserat wonten
sawingkingipun aksara ingkang dipunpasangi, lan cacahipun wonten 3 (tiga)
inggih menika : ha, pa, sa.
HA PA SA |
Tuladha :
3. Aksara tugelan ingkang kaserat wonten
sangandhapipun aksara ingkang dipunpasangi, boten kagandheng. Manawi karaketan/
kagandheng sandhangan suku utawi wyanjana (cakra, keret, pengkal) pasangan
dados wetah lan cacahipun wonten 3 (tiga) inggih menika :
KA TA LA |
Tuladha :
4. Aksara tugelan ingkang kaserat wonten
sangandhapipun aksara ingkang dipunpasangi, saged kagandheng utawi boten, cacahipun
wonten 3 (tiga) inggih menika : pasangipun dha, tha, ba.
DHA THA BA |
Tuladha :
5. Anggadhahi wujud (dhapur) piyambak lan
panyeratipun dipun-gandheng kaliyan aksara ingkang dipun-pasangi, lan cacahipun
wonten 3 (tiga), inggih menika : wa, na, nya.
WA NA NYA |
Tuladha :
6. Anggadhahi wujud (dhapur) piyambak
ingkang penyeratipun dipun-gandheng kaliyan aksara ingkang dipunpasangi, lan
cacahipun wonten 4 (sekawan),inggih menika : ca, da, ja, ma.
CA DA JA MA |
Kajawi
kangge pasangan ca lan ja menika ngginaaken dentawyanjana “nya”
Tuladha :
0 komentar:
Posting Komentar